Dan nu een hypotheekkwestie die al lang en breed opgelost had moeten zijn, maar nog niet is. Eind 2015 verzekerde de AFM ons dat banken hun klanten met een spaarhypotheek geen poot mogen uitdraaien. Toch doet ABN dat nog steeds en krijgt het gelijk van het financiële klachteninstituut Kifid dat de materie niet lijkt te willen begrijpen. Dat blijkt uit een uitspraak die vandaag op de site van het Kifid te vinden is (hier-pdf). Duiken we eerst kort in wat hypotheekdingen en daarna de uitspraak van het klachteninstituut over het gesodemieter van ABN.
Sparen = aflossen
Bij een spaarhypotheek lost de klant tijdens de looptijd niets af op de schuld. De aflossingen worden als premies gestort op een spaarpolis die gedurende de looptijd aangroeit en aan het einde gegarandeerd genoeg oplevert om de hypotheek mee af te lossen. De klant stort premies op de polis, de bank heeft alle zeggenschap over de polis, omdat de polis aan de bank is verpand. Dan valt er nog veel meer te vertellen over deze hypotheekvorm, maar dat gaan wij niet doen. Wel wikipedia.
Minder schuld, lagere rente
Dan is er ook nog het gegeven dat banken hypotheken in risicoklassen onderverdelen: hoe lager de schuld ten opzichte van de waarde van de woning, hoe lager de rente. Die schuld/waarde-verhouding drukt de bank uit in risicoklassen. Bij ABN is in deze casus de rente het laagste in de klasse tot 65% (schuld 65, waarde woning 100), dan tot 85% en dan weer hoger dan 85%. Het is onbekend welke schuld/waarde woning in deze casus van toepassing is, maar doet niet terzake. Banken hebben na druk van de AFM afgesproken om uit overwegingen van fatsoen de rente te verlagen als de klant tijdens de looptijd in een lagere risicoklasse valt. Dat kan het gevolg zijn van gestegen woningprijzen of aflossingen op de schuld. In deze casus neemt de waarde van de spaarpolis toe, want sparen = aflossen. De klant vraagt bij een renteverlenging van de hypotheek of ABN wil uitgaan van een lagere risicoklasse. De bank doet dat namelijk bij alle spaarhypotheken onder druk van de AFM omwille van het klantbelang.
Maar in dit geval niet
De reden van onze weigering, zegt ABN, is dat de spaarpolis in dit geval niet bij ABN zelf loopt, maar bij verzekeraar Reaal. En dat is een ander bedrijf. En daarom, vervolgt ABN, hebben we geen controle over de spaarpolis. En we zijn dan ook niet verplicht de rente aan te passen, want dat heeft de AFM namelijk in 2014 uitgelegd in het Financieele Dagblad, zegt de ABN die het krantenknipsel bijvoegt in contact met de klant en de procedure. Opmerkelijk, maar niet voor het Kifid. Het klachteninstituut vindt het volstrekt logisch dat ABN met de klant communiceert en procedures voert middels krantenartikelen. Ook stelt het geen één kritische vraag over het artikel. Bijvoorbeeld: zijn de opvattingen van de AFM in het jaar van deze zaak (2016) nog steeds hetzelfde als in 2014? En heeft de journalist alles helemaal goed opgeschreven?
Arme klant
De klant probeert het Kifid uit te leggen waarom het verhaal van ABN niet klopt. Want a) feitelijk gezien is het risico voor ABN nul (de polis is verpand, niemand kan aan de polis komen zonder toestemming van ABN) en b) als Reaal failliet gaat, dan is de ABN ook de lul, want ABN adviseerde deze klant ooit het gedeelte van de spaarhypotheek onder te brengen bij Reaal. ‘Daarmee kan naar mijn mening ook niet gezegd worden dat de opvatting van de AFM in lijn is met het beleid van de bank: de AFM spreekt de bank er blijkbaar in zo’n geval slechts niet op aan‘, zegt de klant tegen het Kifid en ABN.
Nog een keer verhelderen dan maar
Het Kifid vaart helaas blind op het verhaal van ABN, zegt dat er op grond van de bankvoorwaarden geen verplichting is voor ABN om de rente aan te passen (wat vreemd is gezien het gewijzigde beleid onder druk van de AFM) en verwijst tot overmaat van ramp naar twee eerdere uitspraken die het zelf heeft gedaan. Maar die gingen over heel andere hypotheekvormen (hypotheken met beleggingspolissen, geen spaarpolissen). We begrijpen dus niet waarom het Kifid zo soepeltjes meebeweegt met het zwakke verweer van ABN. We hopen dat de AFM nog een keer uitleg wil geven aan het Kifid. Is wel zo handig voor het klantbelang.
Link
